Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης - Ο Εξαίρετος Ποιητής Νίκος Β. Λαδάς

Με πρωτοβουλία του Διεθνή Πολιτιστικού Οργανισμού UNESCO, το 1999 ορίστηκε η 21η Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης. Παίρνοντας αφορμή απ' αυτή την ιδιαιτερότητα της μέρας και θέλοντας κι εγώ να τιμήσω τη σημασία της, σκέφτηκα να σας παρουσιάσω ένα σημαντικό Έλληνα Ποιητή που δυστυχώς δεν είναι γνωστός (όπως και τόσοι άλλοι, βέβαια), παρά μόνο στους μυημένους σ' αυτό το θαυμαστό είδος Τέχνης και, φυσικά, στους ομότεχνούς του. Πρόκειται για το Νίκο Β. Λαδά...

Ο Ποιητής αντίκρυσε για πρώτη φορά το φως της ζωής το 1953, στο Κιάτο Κορινθίας. Πελοποννήσιος ως προς τον τόπο γέννησης, μεγάλωσε, ωστόσο, στις Αχαρνές του νομού Αττικής. Ακολούθησε ανώτατη μόρφωση, σπουδάζοντας Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχοντας δημοσιεύσει από πριν, σποραδικά, κάποια ποιήματα και πεζά σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά, έκανε την πρώτη του επίσημη εμφάνιση στην Ελληνική Λογοτεχνία το 1974, με το βιβλίο «Πανοπλία Σε Τιμή Ευκαιρίας» (ποιητική συλλογή που την εξέδωσε με δικά του χρήματα). Άλλη επίσημη παρουσία του δεν υπήρξε στα Ελληνικά Γράμματα, όλα σταμάτησαν εκεί! Στις 10 Ιουλίου του 1979, σε ηλικία μόλις 26 ετών, ο Ποιητής αποχώρησε απ' τη ζωή (το θέλησε ο ίδιος)!

Μεταθανάτια, κυκλοφόρησαν άλλες 3 συλλογές, με επιμέλεια είτε της οικογένειάς του, είτε φίλων της ποίησής του. Έτσι, το 1980 είχαμε τις «Προσφορές» με φροντίδα των γονιών του, 3 χρόνια μετά το βιβλίο «Χάι Κάι» με την αρωγή του Δημήτρη Νικορέτζου και το 1986 τη συλλογή «Ακροβατεί» με επιμέλεια του Γιάννη Πατίλη. Αργότερα, το 1994 κυκλοφόρησε απ' τις εκδόσεις «Καστανιώτη» ο συγκεντρωτικός τόμος «Άπαντα Ποιητικά» (με πρόλογο του Αντώνη Φωστιέρη) όπου μαζί με τα προαναφερθέντα βιβλία, συμπεριλήφθησαν και αρκετά ανέκδοτα ποιήματα του Νίκου Β. Λαδά. Ταυτόχρονα, κυκλοφόρησαν και τα πεζά του σε ένα άλλο τόμο με τίτλο «Άπαντα Πεζά»...

Παρότι πεισιθάνατος ο Νίκος Β. Λαδάς, τον θεωρώ απ' τις πιο ορθές λογοτεχνικές φωνές που παρουσιάστηκαν ποτέ στη χώρα μας! Αυτό φαίνεται κι απ' την ποιότητα του λόγου που αρθρώνει στα πνευματικά του πονήματα αλλά και μέσα απ' τις προτάσεις, επισημάνσεις και κατευθύνσεις του οι οποίες αποτυπώνονται στην ποίησή του μ' ένα τρόπο απτό, ανάγλυφο, έντονο, μέχρι κι εκτυφλωτικό! Ο Νίκος Β. Λαδάς όταν γράφει δεν κρύβει τίποτα! Αναφέρεται π.χ. στα βρέφη - ότι πιο αγνό, ιδανικό και ζωηφόρο - αλλά την ίδια στιγμή γράφει και για τα σταυρουδάκια των μωρών «που μεγαλώνουν μαζί με τα παιδιά μέχρι που γίνονται σταυροί μαρτυρίου!». Τόσο δηλωτικά επώδυνη είναι η γραφή του!

Ο Νίκος Β. Λαδάς δείχνει ότι πρέπει να δείξει. Μόνο που αυτό, όμως, δε γίνεται αναίμακτα! Στην άκρη των δαχτύλων του - το είπαμε ήδη - μπορεί κανείς να δει το αίμα! Με το αίμα - και με ότι αντιπροσωπεύει αυτό - συμβάδισε σε όλη τη διαδρομή του - μια πορεία βραχύβια. Μπορεί όλοι εμείς που ερχόμαστε απ' τον ίδιο δρόμο με τον Νίκο Β. Λαδά (ομογάλακτοι και ομότεχνοι) να έχουμε επιλέξει τη δική μας μέθοδο αυτοκαταστροφής, εκείνος όμως είδε το τέλος πιο γρήγορα. Φρόντισε ο ίδιος να το επισπεύσει!

Η περίπτωσή του παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με αυτή του απέραντα τραγικού Κώστα Καρυωτάκη (1896 - 1928). Θα μπορούσαμε, μάλιστα, να τον χαρακτηρίσουμε «Ο Σύγχρονος Καρυωτάκης»!... «Με το μηδέν και το άπειρο να συμφιλιωθούμε» είχε γράψει ο Μεσοπολεμικός μας Ποιητής. «Ανάμεσα σε μένα και το μηδέν υπάρχει ένα μισοτελειωμένο ποίημα» έγραψε λίγες δεκαετίες αργότερα ο ποητής που εξετάζουμε σήμερα. Ομοιότητες ο Νίκος Β. Λαδάς παρουσιάζει και με τον Αλέξη Τραϊανό (1944 - 1980). Και στον ποιητή αυτό (απ' τη Θεσσαλονίκη) θα μπορούσε να αποδωθεί ο ίδιος χαρακτηρισμός, «Ο Σύγχρονος Καρυωτάκης». Βλέπετε, κανείς απ' αυτούς τους φωτεινούς αστέρες του πνεύματος δεν περίμενε να ολοκληρωθεί ο βιολογικός του κύκλος. Και οι 3 πραγματοποίησαν εθελούσια έξοδο απ' τη ζωή, και οι 3 κατέληξαν ως διάττοντες...

Για το Νίκο Β. Λαδά (αλλά και για τον Αλέξη Τραϊανό) έχω γράψει μια εργασία, "Τα Σταυρουδάκια Των Μωρών" (αναφέρεται σχετικά εδώ), δεν ξέρω όμως πότε θα μπορέσω να την παρουσιάσω μέσα απ' την παρούσα ιστοσελίδα... Προς το παρόν, και λόγω της μέρας, σας παρουσιάζω ένα απ' τα καλύτερα ποιήματα του Νίκου Β. Λαδά, ως ενδεικτικό δείγμα γραφής του:


Προειδοποίηση

Σπουδαίος θα 'ναι εκείνος που θα φτιάξει πρώτος
ρομπότ για όλες τις δουλειές.
Κι άλλοι πολλοί θα κάνουν τέτοιους άθλους,
αναμφίβολα.
Τους βλέπω κιόλας να στριμώχνονται
στον προθάλαμο του μέλλοντος
χτυπώντας νευρικά τα πόδια στο πάτωμα,
όλοι ένας πόθος, όλοι ένα όνειρο:
πώς - λέει - θα γίνουν κουκουνάρια
στο μεγάλο πεύκο της ανθρώπινης προόδου.

Μα εγώ σαν πιο τρανός απ' όλους
- σε τούτο δε χωράει αντίρρηση -
με το σκεπάρνι της φωνής μου,
έσκαψα βαθιά το λευκό χαρτί, το πρόσταξα
να σου το πει, να μην το λησμονήσει
πως στο σπίτι μου, στο σπίτι σου, στα σπίτια μας
το ταβάνι κάθε μέρα χαμηλώνει...


Αυτή είναι η ποίηση του Νίκου Β. Λαδά. Όποτε απευθύνεται στο σύνολο, είναι μεγαλόπνοη. Συνάμα είναι επώδυνη και δηλωτική. Πεσιμιστική μεν, αλλά δεν μπορούμε να τον μεμφθούμε γι' αυτό, γιατί περιγράφει την - έτσι κι αλλιώς - οδυνηρή πραγματικότητα... Κι οι ομοιότητες με τον Καρυωτάκη προφανείς... Ακόμα και με τον ίδιο τον γράφοντα (δείτε την παραπομπή που υπάρχει παραπάνω)...

Διάττων Αβρός