Μήτσος Παπανικολάου - Χαμένη Αγάπη

Ο Μήτσος Παπανικολάου (1900 - 1943) ήταν ποιητής του μεσοπολέμου. Γεννήθηκε στην Ύδρα, από μικρός όμως εγκαταστάθηκε στον Πειραιά μαζί με την οικογένεια του. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος κι έγινε σύντομα αρχισυντάκτης και διευθυντής στο περιοδικό Μπουκέττο.

Το μεγάλο του πάθος ήταν οι μεταφράσεις. Διαβάζοντας ώρες ολόκληρες ξένη λογοτεχνία, μετέφρασε και κυριολεκτικά ζωντάνεψε στην ελληνική γλώσσα, ποιήματα των Πωλ Βαλερύ, Μπωντλαίρ, Μιλόζ, Βερλαίν, Λαρμπώ, Απολλιναίρ και άλλων. Παρακολουθούσε τακτικά τα γαλλικά λογοτεχνικά περιοδικά, προμηθευόταν τις καλύτερες εκδόσεις και ζούσε το κλίμα που είχαν δημιουργήσει οι συμβολιστές και οι διάδοχοί τους. Όλες του οι μεταφράσεις συγκεντρώθηκαν κι εκδόθηκαν το 1968 απ' τον ποιητή Τάσο Κόρφη, μεταφράσεις που περιλαμβάνουν κυρίως Γάλλους ποιητές (αυτούς που προαναφέραμε).

Ασχολήθηκε επίσης με την ποίηση, την κριτική και το δοκίμιο. Το ποιητικό του έργο είναι μικρό σε ποσότητα (πρόκειται για 50 περίπου ποιήματα) αλλά εξαιρετικό σε ποιότητα (θεωρείται απ' τους πιο περιεκτικούς έλληνες ποιητές). Τα ποιήματα αυτά εκδόθηκαν σε τόμο, για πρώτη φορά, το 1966 (με πιο πρόσφατη την έκδοση του 1979 από τις εκδόσεις Πρόσπερος - 3η ανατύπωση τον Σεπτέμβριο του 1999) με επιμέλεια πάλι του ποιητή Τάσου Κόρφη. Ο ίδιος ποιητής, μάλιστα, επιμελήθηκε και τη συγκέντρωση των δοκιμίων και κριτικών άρθρων του Μήτσου Παπανικολάου, έκδοση που έγινε το 1980. Είναι ένα κριτικό έργο μικρό σε έκταση αλλά υψηλό σε ποιότητα, γεμάτο σωστές αισθητικές θέσεις, οξύτατες παρατηρήσεις κι αντικειμενικές εκτιμήσεις. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ήταν απ' τους πρώτους που έγραψε (κι επαληθεύτηκε απ' το χρόνο) για την αξία των Ελύτη, Σεφέρη, Σαραντάρη κι άλλων σημαντικών ποιητών.

Ο Μήτσος Παπανικολάου όμως είχε το πάθος των ναρκωτικών (όπως κι ο φίλος του ποιητής, Ναπολέων Λαπαθιώτης). Όταν ξέσπασε ο πόλεμος, η Κατοχή κι η φτώχεια, δε μπορούσε να ικανοποιήσει το πάθος του αυτό. Έτσι ξεπούλησε σιγά σιγά όλα τα πολύτιμα βιβλία του και άλλα πράγματα που τα φύλαγε για χρόνια κι άρχισε σιγά σιγά να καταρρέει. Όταν πλέον έφτασε στην εξαθλίωση, κάποιοι φίλοι του φρόντισαν και τον έβαλαν στο τμήμα τοξικομανών του Δημόσιου Ψυχιατρείου Αθηνών. Εκεί μέσα πέθανε, μετά από ισχυρή δόση ναρκωτικών... Ήθελε να φύγει...


Χαμένη Αγάπη

Αν άλλοτε μ' αγάπησες κι αν πια δε μ' αγαπάς,
μες στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένει.
Μ' αρκεί στη θλίψη ν' αγαπάς της βαρυχειμωνιάς
μι' άνοιξη περασμένη.

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιά,
την αγκαλιά σου αν έχασα κι αν νοσταλγός σου μένω,
σ' αυτόν τον κόσμο πάντοτε - πικρή παρηγοριά -
μας μένει το χαμένο.