Κώστας Στεργιόπουλος, Ή Αλλιώς, Η Λογοτεχνία Ως Η Τέταρτη Διάσταση!

Μικρό Βιογραφικό: Εξέχουσα πολυσχιδής προσωπικότητα στο χώρο των γραμμάτων, της τέχνης και του πολιτισμού, που με το έργο του και την προσφορά του λαμπρύνει το όνομα της χώρας μας. Ο Κώστας Στεργιόπουλος γεννήθηκε το 1926 στην Αθήνα (απ' όπου και κατάγεται). Είναι ποιητής, πεζογράφος, κριτικός κι ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου της Νέας Ελληνικής Φιλολογίας. Πρωτοεμφανίστηκε στη λογοτεχνία, μαθητής ακόμα του Γυμνασίου, στο περιοδικό "Νέα Εστία" το 1943. Στο ίδιο περιοδικό πραγματοποίησε και την έκδοση της πρώτης ποιητικής του συλλογής, Χινοπωρινά, το 1949, για την οποία είχε γράψει κριτική ο ίδιος ο Τέλλος Άγρας (Καλλιτεχνικά Νέα, 11/9/1943)! Από τότε, κείμενα του Κώστα Στεργιόπουλου δημοσιεύτηκαν σε πολλά περιοδικά κι εφημερίδες. Ως κριτικός της λογοτεχνίας συνεργάστηκε με διάφορα περιοδικά...

Το έργο του εντάσσεται στο γενικότερο ρεύμα ανανέωσης του συμβολισμού (πραγματοποίησε τη μετάβαση απ' το συμβολισμό στη νέα ποίηση) και κύρια χαρακτηριστικά του είναι η ελεγχόμενη συγκίνηση κι η στοχαστική διάθεση. Η ύπαρξη κι η ανυπαρξία, η ζωή κι ο θάνατος υπήρξαν οι πόλοι που έδωσαν βάθος στη γραφή του, κι όλ' αυτά χωρίς ποτέ να παραμένει απαθής στα δεδομένα της εκάστοτε εποχής, καθώς οι προσωπικές του περιπέτειες πάντα συμβάδιζαν με τα κοινωνικά γεγονότα.

Σπουδές: Πήρε πτυχίο Φιλολογίας απ' το Πανεπιστήμιο Αθηνών και διδακτορικό δίπλωμα απ' το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Επαγγελματική Σταδιοδρομία: Δίδαξε μια δεκαετία στην Ιδιωτική Μέση Εκπαίδευση, κι απ' το 1966 ως το 1969 ως λέκτορας στην έδρα της Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Αθήνας, απ’ όπου παύτηκε απ' τη δικτατορία της χούντας. Το 1974 έγινε καθηγητής στην ίδια έδρα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, όπου το 1984 αποχώρησε με «εθελουσία έξοδο» και το 1986 αναγορεύτηκε ομότιμος καθηγητής.

Τιμητικές Διακρίσεις: Έχει τιμηθεί δύο φορές με Κρατικό Βραβείο Ποίησης (με το Β΄ το 1961 για την ποιητική συλλογή "Η Σκιά Και Το Φως" και με το Α΄ το 1992 για την ποιητική συλλογή "Ο Ήλιος Του Μεσονυκτίου), με το Βραβείο Κριτικής Μελέτης της «Ομάδας των Δώδεκα» (1963) για το βιβλίο του "Ο Τέλλος Άγρας Και Το Πνεύμα Της Παρακμής", με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Μελέτης και Δοκιμίου (1974) για το βιβλίο του "Οι Επιδράσεις Στο Έργο Του Καρυωτάκη", με το Βραβείο Δοκιμίου και Μελέτης της Ακαδημίας Αθηνών Ιδρύματος Ουράνη (1997) για όλους τους τόμους "Περιδιαβάζοντας" (είχε κυκλοφορήσει 4 μέχρι εκείνη τη στιγμή) και με το Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών Ιδρύματος Πέτρου Χάρη (2002) για διηγήματά του "Το Φτερό Και Το Χώμα" καθώς και για το σύνολο του έργου του (2004).

Παράλληλες Δραστηριότητες: Απ' τα ιδρυτικά μέλη της «Εταιρείας Συγγραφέων», και τέως πρόεδρός της, ιδρυτικό μέλος επίσης και τώρα επίτιμος πρόεδρος της «Ελληνικής Εταιρείας Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας», ο Κώστας Στεργιόπουλος έχει λάβει μέρος σε πολλά ελληνικά και διεθνή συνέδρια και χρημάτισε πρόεδρος ή μέλος σε διάφορες επιτροπές για θέματα λογοτεχνίας και βιβλίου.

Εργογραφία:
Α. Ποίηση

Χινοπωρινά, Νέα Εστία, 1949.
Τα τοπία του φεγγαριού, Μαυρίδης, 1955.
Η σκιά και το φως, Δίφρος, 1960.
Το χάραμα του μύθου, Δίφρος, 1963.
Ο κίνδυνος, Φέξης, 1965, β΄έκδοση συμπλ. Βάκων 1972.
Τα τοπία του ήλιου, Βάκων, 1971.
Έκλειψη, Βάκων, 1974.
Τα μισά του πλου, Κέδρος, 1979.
Αλλαγή φωτισμού (1979-1981), Κέδρος, 1984.
Τα ποιήματα Α΄(1944-1965, συγκεντρωτική έκδοση με τις 4 πρώτες ποιητικές συλλογές), Νεφέλη, 1988.
Ο ήλιος του μεσονυκτίου, Νεφέλη, 1991.
Τα ποιήματα Β΄(1965-1983, συγκεντρωτική έκδοση με τις 4 επόμενες συλλογές), Νεφέλη, 1992.
Παλίρροια (1991-1996), Γαβριηλίδης, 1998.

Β. Αφηγηματική Πεζογραφία

Πρώτοι Αποχωρισμοί (Διηγήματα), Φιλολογικά Χρονικά, 1947.
Το φτερό και το χώμα (Διήγημα), Κέδρος, 2001
Η κλειστή ζωή (Μυθιστόρημα), Μαυρίδης, 1952, β' έκδοση, Κέδρος, 2002

Γ. Κριτικές Μελέτες

Ο Τέλλος Άγρας και το πνεύμα της παρακμής, Εστία, 1962, β΄έκδ. Βάκων 1967.
Από τον συμβολισμό στη «Νέα Ποίηση», Βάκων, 1967.
Οι επιδράσεις στο έργο του Καρυωτάκη, Σοκόλης, 1972.
Η ανανεωμένη παράδοση (Γραμματολογία και Ανθολογία στη σειρά: Η Ελληνική Ποίηση), Σοκόλης, 1980.
Περιδιαβάζοντας,Τόμος Α΄: Από τον Κάλβο στον Παπατσώνη, Κέδρος, 1982.
Περιδιαβάζοντας, Τόμος Β΄: Στο χώρο της παλιάς πεζογραφίας μας, Κέδρος, 1986.
Περιδιαβάζοντας, Τόμος Γ΄: Από τη μεσοπολεμική στη μεταπολεμική πεζογραφία, Κέδρος, 1994.
Περιδιαβάζοντας, Τόμος Δ΄: Στους ίδιους και σ΄άλλους καιρούς, Κέδρος, 1996.
Περιδιαβάζοντας, Τόμος Ε': Γύρω στην νεοτερική ποίησή μας, Κέδρος, 2002.
Περιδιαβάζοντας, Τόμος ΣΤ': Από τα σχήματα στα πρόσωπα, Κέδρος, 2004.

Δ. Φιλολογικές Επιμέλειες

Τέλλου Άγρα, Τριαντάφυλλα μιανής ημέρας (Η τελευταία ανέκδοτη συλλογή του ποιητή), Φέξης, 1966.
Καίσαρ Εμμανουήλ, Ποιήματα (συγκεντρωτική έκδοση όλων των συλλογών του ποιητή), Πρόσπερος, 1980.
Τέλλος Άγρας, Κριτικά, τόμος Α΄: Καβάφης - Παλαμάς (1980), τόμος Β΄: Ποιητικά πρόσωπα και κείμενα (1981), Τόμος Γ΄: Μορφές και κείμενα της πεζογραφίας (1984), Τόμος Δ΄: Γενικά και ειδικά θέματα (1995), Ερμής. (υπό έκδοση κι ο Ε΄τόμος).
Τέλλος Άγρας, Επιλογή απ΄τα ποιήματα. Ερμής, 1996.
Γιώργος Γεραλής, Ανθολογημένος και αυτοανθολογημένος, Ερμής, 1997.
Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου, 20 και 1 ποιήματα με ανάγνωση σε CD, Σχολής Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου (2001).
Ρήγας Γκόλφης, Ποιήματα (συγκεντρωτική έκδοση όλων των τυπωμένων απ' τον ίδιο τον ποιητή συλλογών και της τελευταίας ανέκδοτης), Εστία (2002).
Φιλολογική επιμέλεια, εισαγωγή και σχόλια του τόμου Ρήγας Γκόλφης: Ποιήματα, Εστία.
Επιμέλεια και ανθολόγηση των Διηγημάτων του Σπύρου Πλασκοβίτη, Κέδρος.

Ε. Μεταφράσεις έργων του σε ξένες γλώσσες

Έργα του μεταφράστηκαν στα γαλλικά, αγγλικά, ιταλικά, γερμανικά, σουηδικά, πολωνικά και σε άλλες γλώσσες. Ενδεικτικά αναφέρονται:
Κώστας Στεργιόπουλος, Εδώ, που μάχεται το φως με τη βαρύτητα (Επιλογή 66 ποιημάτων στα γερμανικά απ΄ όλες τις συλλογές του), Kostas Stergiopoulos, Hier, wodas licht mit der schwercraft ringt. Μτφρ. Birgit Hildebrand. Mit Zeichnungen von Dagmar M. - Wodarg, Romiosini, Κολωνία, 1994.
Κώστας Στεργιόπουλος, Ο ήλιος του μεσονυκτίου (ολόκληρη η συλλογή στα ισπανικά). Μτφρ. Javier Sanz. Eκδόσεις Visor, Madrid 1999.
Κώστας Στεργιόπουλος, Στιλπνότητα της μέρας (Επιλογή από 7 ποιητικές συλλογες στα Ιταλικά), μετάφραση Vincenzo Rotolo, Εκδ. Salvatore Sciascia Editore 2001.
Κώστας Στεργιόπουλος, Σε μαύρο κι άσπρο (Επιλογή 89 ποιημάτων στα Ρουμανικά απ' όλες τις συλλογές του), Kostas Steryopoulos, In negru si alb, poeme alese. Μτφρ. Elena Lazar, Editura Meronia, Bucuresti, 2003.

Ως ένα πολύ μικρό δείγμα γραφής θα μπορούσα να παραθέσω ένα οποιοδήποτε ποίημα του εξαίρετου αυτού λογοτέχνη. Για ευνόητους λόγους, όμως, προτίμησα το παρακάτω χειρόγραφό του.












ΣΧΟΛΙΟ: Είχα την τιμή (το λέω και το εννοώ) να τον συναντήσω κάποιες φορές στο παρελθόν. Στιγμές που δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ. Άλλωστε, σ' όλο το λογοτεχνικό κόσμο προκαλεί δέος!...